Vì sao người Trung Quốc nuôi gà trống để trừ tà

Gà trống là một con vật có tính thuần dương trong phong thủy. Gà trống có ngũ đức (五德) và tam thông (三通). Đỉnh đầu có mào tượng trưng cho Văn Đức (文德), chân có cựa tượng trưng cho Võ Đức (武德). Gà trống có tập tính bảo vệ gà con nên có Dũng Đức (勇德). Nết ăn uống của gà không độc chiếm nên có Nhân Đức (仁德). Cứ đúng giờ thì gà trống gáy nên đáng tin cậy, tức có Tín Đức (信德).

Dương khí của gà trống quan trọng đối với phong thủy của căn nhà như thế nào?

• Gà trống già (nuôi được 3 đến 5 năm) có dương khí vô cùng mạnh. Cổ nhân dạy rằng gà không nuôi quá 3 năm, chó không nuôi quá 6 năm là vì thế.
• Lúc gà trống già gáy, âm thanh rền vang có thể xua tan bầu không khí âm u ảm đạm, có thể thấy sức lạnh của dương khí.
• Gà trống được nuôi lâu năm có màu lông bóng mượt đầy sức sống, dương khí tứ bề tụ về.
• Người ta nói rằng người bệnh lâu ngày nếu uống một chén canh thịt gà trống thì có thể bù dương khí cho cơ thể, sức khỏe mau phục hồi.
• Gà trống già đi bộ trong sân, ưỡn ngực ngẩng đầu hừng hực tiến bước nên dương khí sung mãn.
• Khi gặp phải tai họa, người ta thường nghĩ tới gà trống già. Bởi dương khí của nó có thể trấn yểm tà khí.
• Mắt của gà trống già lanh lợi, giống như luồng khí có sức mạnh.
• Gà càng được nuôi lâu, dương khí cành mạnh, khiến cho con người không dám xem thường.
• Trong tập tục truyền thống, gà trống già thường được dùng làm vật trừ tà nên được dùng làm cỗ cúng.
• Cựa gà trống có lực như hàm chứa dương khí cực mạnh vậy.
• Mào gà đỏ thắm giống đám lửa của dương khí đang cháy.
• Dù là ngày đông lạnh lẽo, gà trống già vẫn tràn đầy sức lực.
• Khí thế của gà trống già khiến cho một số động vật nhỏ không dám lại gần. Bởi vì sức mạnh của dương khí của nó.
• Đặt gà trống già ở nơi có dương khí tương đối mạnh, nó có thể gây ra đối kháng dương khí.
• Sự tồn tại của gà trống già giúp cho xung quanh nó có bầu không khí dương khí mạnh mẽ.

Vùng núi cao ở Trung Quốc còn có tập tục, vào đêm giao thừa họ đem gà trống nuôi lâu năm cột ở trước cửa chính để mong nó ngăn cản xui xẻo tràn vào nhà ngay từ giây phút đầu tiên của năm.

===

"Tam thông" của gà trống là cách nói dân gian chỉ ba khả năng đặc biệt giúp nó cảm nhận và cảnh báo thế giới tâm linh, bao gồm:

Thị thông (Nhìn thấu): Khả năng nhìn thấy ma quỷ, vong hồn hoặc những thực thể vô hình mà mắt người không thấy được.

Thính thông (Nghe thấu): Khả năng nghe được những âm thanh siêu nhiên hoặc từ cõi khác mà tai người không nghe thấy.

Dự cảm thông (Cảm nhận): Khả năng linh cảm, dự đoán được nguy hiểm, tà khí hoặc điềm gở sắp xảy ra (như động đất, bão).

===

Ý nghĩa dân gian và tín ngưỡng nổi bật của gà trống trong văn hóa Việt Nam

1. Biểu Tượng Của Sự Khởi Đầu Tốt Lành và Xua Tan Tà Ma

Gáy báo sáng: Giống như nhiều nền văn hóa khác, tiếng gáy "ò ó o" vang lên lúc rạng đông của gà trống được coi là hiệu lệnh xua tan bóng tối, màn đêm - nơi được cho là chứa đầy âm khí và ma quỷ. Ánh sáng ban ngày tượng trưng cho dương khí, sự sống và an lành. Vì vậy, tiếng gáy của gà trống được tin là có khả năng trừ tà, đuổi ma quỷ.

Vật phẩm trấn trạch: Trong phong thủy, người ta thường dùng tượng gà trống (làm từ đồng, gỗ, đá...) để đặt trong nhà, nhất là quay hướng Đông (nơi mặt trời mọc) hoặc hướng về những nơi được cho là có sát khí để hóa giải, mang lại bình an cho gia chủ.

 

2. Biểu Tượng Của "Ngũ Đức" - Năm Đức Tính Cao Quý

Người Việt cũng quan niệm gà trống sở hữu năm đức tính của một bậc quân tử, tương tự như trong văn hóa Trung Hoa nhưng được diễn giải rất gần gũi:

Văn (Vẻ đẹp): Cái mào đỏ rực, oai vệ như chiếc mũ của một võ tướng.

Võ (Sức mạnh): Cựa sắc nhọn như lưỡi dao, dùng để chiến đấu và tự vệ.

Dũng (Lòng dũng cảm): Dám đương đầu với kẻ thù để bảo vệ đàn.

Nhân (Lòng nhân ái): Tìm thấy mồi ngon thì cục tác gọi cả đàn đến cùng ăn.

Tín (Chữ tín): Gáy đúng giờ mỗi sáng, không bao giờ sai, là chiếc đồng hồ báo thức đáng tin cậy của làng quê.

3. Vật Hiến Tế Quan Trọng Trong Các Nghi Lễ

Gà trống là lễ vật không thể thiếu trong nhiều nghi lễ truyền thống của người Việt:

Cúng gia tiên, thần linh: Trong các dịp giỗ, Tết, lễ quan trọng, một con gà trống thiến luộc chín, tạo thế "đầu ngẩng cao" (thể hiện sự oai phong) là mâm cỗ trang trọng dâng lên tổ tiên, thần thánh.

Lễ ăn hỏi (Đám cưới): Con gà trống luộc (có nơi là gà sống) là một trong những lễ vật bắt buộc trong mâm quả nhà trai đem sang nhà gái, tượng trưng cho lời chúc phúc về một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, viên mãn và sự thịnh vượng.

Lễ tế thần, khai trương, động thổ: Gà trống được dùng để cúng trong các nghi lễ quan trọng của cộng đồng, cầu mong mọi sự suôn sẻ, may mắn.

4. Phương Tiện Bói Toán (Xem Gà)

Xem chân gà (Bói chân gà): Sau các buổi lễ lớn, người ta thường giữ lại chân gà trống đã cúng. Cách các sợi gân, đường vân và hình dáng chân gà sau khi luộc được các thầy cúng hoặc người có kinh nghiệm "xem" để tiên đoán vận mệnh, điềm lành hay dữ cho gia chủ hoặc cho cộng đồng. Đây là một tín ngưỡng dân gian còn tồn tại ở một số vùng.

5. Biểu Tượng Quốc Gia và Văn Hóa

Hình ảnh trên "Cờ Gà" của Đồng Bằng Bắc Bộ: Trong văn hóa dân gian, đặc biệt là ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, hình ảnh con gà trống được in trên lá cờ nhỏ (cờ mao) dùng trong các đám rước, lễ hội, biểu tượng cho sức mạnh và sự bảo vệ.

Tranh Dân Gian Đông Hồ: Tranh "Gà Đàn" (hình ảnh đàn gà con quây quần bên gà mẹ) hoặc tranh "Gà Trống" là những bức tranh Tết nổi tiếng, mang ý nghĩa cầu chúc gia đình đông vui, hòa thuận, con cháu đề huề và một khởi đầu năm mới thịnh vượng.

6. Linh Vật Trong Tín Ngưỡng và Truyền Thuyết

Gà trong Tín ngưỡng thờ Mẫu: Trong một số giá đồng của đạo Mẫu Tam phủ, Tứ phủ, gà trống cũng là một lễ vật dâng lên các Thánh.

Truyền thuyết "Sơn Tinh - Thủy Tinh": Trong truyền thuyết này, lễ vật của Sơn Tinh dâng lên vua Hùng để cưới công chúa Mỵ Nương có bao gồm chín cựa gà, cho thấy gà trống đã là một biểu tượng quý giá từ rất lâu đời.

Kết luận:

Ở Việt Nam, gà trống không chỉ là một con vật nuôi thông thường mà đã trở thành một biểu tượng văn hóa, tín ngưỡng đa tầng ý nghĩa. Nó tượng trưng cho sự dũng cảm, mạnh mẽ, trung thực, và khí chất của người quân tử. Đồng thời, nó cũng là sứ giả của sự khởi đầu tốt lành, may mắn, bình an và xua đuổi những điều xấu xa. Hình ảnh con gà trống in đậm trong đời sống tâm linh, các nghi lễ và cả nét đẹp văn hóa dân gian của dân tộc Việt.